Maddy durmuş derejesiniň yzygiderli gowulaşmagy bilen adamlar emosional zerurlyklara has köp üns berýärler we öý haýwanlaryny saklamak bilen ýoldaşlyk we emosional iýmit gözleýärler.Haýwanlary köpeltmegiň masştabynyň giňelmegi bilen adamlaryň öý haýwanlaryna, öý haýwanlaryna we dürli öý haýwanlaryna bolan islegleri artýar we öý haýwanlary pudagynyň çalt ösmegine itergi berýän köpdürli we şahsy islegiň aýratynlyklary barha artýar.
Haýwanat pudagy ýüz ýyldan gowrak ösüş taryhyny başdan geçirdi we öý haýwanlary söwdasy, öý haýwanlary önümleri, öý haýwanlary iýmiti, öý haýwanlaryna lukmançylyk kömegi, öý haýwanlaryny ösdürip ýetişdirmek, öý haýwanlaryny taýýarlamak we beýleki kiçi pudaklary goşmak bilen has doly we kämillik senagat zynjyryny döretdi;şolaryň arasynda öý haýwanlary önümçiligi Bu öý haýwanlary pudagynyň möhüm bir şahasyna degişlidir we esasy önümlerinde öý haýwanlarynyň dynç alyş önümleri, arassaçylyk we arassalaýyş önümleri we ş.m.
1. Daşary ýurt haýwanlary pudagynyň ösüşine syn
Global öý haýwanlary senagaty Iňlis senagat rewolýusiýasyndan soň ösdi we has ösen ýurtlarda başlandy we senagat zynjyryndaky ähli baglanyşyklar birneme ösdi.Häzirki wagtda Amerikanyň Birleşen Ştatlary dünýädäki iň uly haýwan sarp ediji bazarydyr we Europeewropa we ösüp barýan Aziýa bazarlary hem öý haýwanlary bazarydyr.
(1) Amerikan haýwan bazary
ABŞ-da öý haýwanlary pudagynyň uzak taryhy bar.Adaty öý haýwanlarynyň bölek satuw dükanlaryndan giňişleýin, uly we hünärmen haýwan satuw platformalaryna integrasiýa prosesini başdan geçirdi.Häzirki wagtda pudak zynjyry gaty kämildir.ABŞ-nyň öý haýwanlary bazary köp sanly öý haýwanlary, öý hojalygynyň aralaşmagy, adam başyna düşýän öý haýwanlarynyň sarp ediş çykdajylary we öý haýwanlaryna bolan isleg bilen häsiýetlendirilýär.Häzirki wagtda dünýädäki iň uly haýwan bazarydyr.
Soňky ýyllarda ABŞ-nyň öý haýwanlary bazarynyň gerimi giňelmegini dowam etdirdi we öý haýwanlaryny sarp etmek çykdajylary birneme durnukly ösüş depgini bilen ýylsaýyn artdy.Amerikan öý haýwanlary birleşiginiň (APPA) hasabatyna görä, ABŞ-nyň öý haýwanlary bazaryndaky sarp ediş çykdajylary, ilkinji gezek 100 milliard dollardan geçip, 2019-njy ýylda 6,7 göterim artmak bilen, 2020-nji ýylda 103,6 milliard dollara ýeter. 2010-njy ýyldan 2020-nji ýyla çenli on ýylda, ABŞ-nyň öý haýwanlary pudagynyň bazaryň ululygy 7,92% ösüş bilen 48,35 milliard dollardan 103,6 milliard dollara çenli ösdi.
ABŞ-nyň öý haýwanlary bazarynyň gülläp ösmegi, ykdysady ösüşi, maddy ýaşaýyş derejesi we jemgyýetçilik medeniýeti ýaly giňişleýin faktorlar bilen baglanyşykly.Ösüşinden bäri gaty berk islegi görkezdi we ykdysady aýlawdan gaty az täsir etdi.Epidemiýanyň we beýleki faktorlaryň täsirinde bolan 2020-nji ýylda ABŞ-nyň jemi içerki önümi soňky on ýylda ilkinji gezek negatiw ösüşi başdan geçirdi, bu bolsa 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 2,32% peseldi;makroykdysady görkezijileriň pesdigine garamazdan, ABŞ-nyň öý haýwanlaryny sarp etmek çykdajylary henizem ýokarlan tendensiýany görkezdi we birneme durnukly boldy.2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 6,69% ösüş.
ABŞ-da öý haýwanlarynyň aralaşmagy ýokary, öý haýwanlarynyň sany hem köp.Öý haýwanlary indi Amerikan durmuşynyň möhüm bölegine öwrüldi.APPA-nyň maglumatlaryna görä, 2019-njy ýylda ABŞ-da takmynan 84,9 million maşgala öý haýwanlaryna eýe bolup, ýurtdaky öý hojalygynyň 67% -ini emele getirýär we bu paý artmagyny dowam etdirer.ABŞ-da öý haýwanlary bolan öý hojalygynyň paýynyň 2021-nji ýylda 70% -e çenli ýokarlanmagyna garaşylýar. ABŞ-da öý haýwanlarynyň medeniýetiniň ýokary meşhurlyga eýe bolandygyny görmek bolýar.Amerikan maşgalalarynyň köpüsi öý haýwanlaryny ýoldaş hökmünde saklamagy saýlaýarlar.Amerikan maşgalalarynda öý haýwanlary möhüm rol oýnaýar.Haýwanlaryň medeniýetiniň täsiri astynda ABŞ-nyň haýwan bazary köp mukdarda bazasyna eýe.
Haýwan öý hojalygynyň ýokary aralaşmagy bilen birlikde ABŞ-nyň adam başyna öý haýwanlaryny sarp etmek çykdajylary hem dünýäde birinji ýerde durýar.Jemgyýetçilik maglumatlaryna görä, 2019-njy ýylda Amerikanyň Birleşen Ştatlary dünýäde adam başyna öý haýwanlaryny ideg etmek üçin 150 ABŞ dollaryndan gowrak ýeke-täk ýurt bolup, ikinji derejeli Angliýadan has ýokary.Öý haýwanlarynyň adam başyna sarp ediş çykdajylary, Amerikan jemgyýetinde öý haýwanlaryny we öý haýwanlaryny sarp etmek endiklerini ösdürmegiň ösen düşünjesini görkezýär.
Güýçli haýwanlara bolan isleg, öý hojalygynyň ýokary girmegi we adam başyna düşýän öý haýwanlarynyň sarp ediş çykdajylary ýaly giňişleýin faktorlara esaslanyp, ABŞ-nyň öý haýwanlary pudagynyň bazar göwrümi dünýäde birinji ýerde durýar we durnukly ösüş depginini saklap biler.Haýwanlaryň medeniýetiniň ýaýramagynyň we öý haýwanlaryna bolan islegiň sosial topragynda ABŞ-nyň öý haýwanlary bazary pudagyň integrasiýasyny we giňelmegini dowam etdirýär, netijede giňişleýin elektron söwda ýaly köp sanly içerki ýa-da serhetaşa haýwan önümlerini satmak platformalary ýüze çykýar. “Amazon”, “Wal-Mart” we ş.m. satuw platformalary köp öý haýwanlary markalary ýa-da öý haýwanlary öndürijileri üçin önüm ýygnamak we çeşme integrasiýasyny emele getirmek we öý haýwanlary pudagynyň giň gerimli ösüşine goldaw bermek üçin möhüm satuw kanallaryna öwrüldi.
(2) petewropanyň haýwan bazary
Häzirki wagtda petewropanyň haýwan bazaryndaky masştab durnukly ösüş tendensiýasyny görkezýär we öý haýwanlarynyň önümleriniň satuwy ýylsaýyn artýar.Petewropa öý haýwanlary senagaty federasiýasynyň (FEDIAF) maglumatlaryna görä, 2020-nji ýylda petewropanyň haýwan bazarynyň umumy sarp edilişi 43 milliard ýewro ýeter, bu 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 5,65% ýokarlanar;şolaryň arasynda 2020-nji ýylda öý haýwanlarynyň iýmitiniň satuwy 21,8 milliard ýewro, öý haýwanlarynyň önümleriniň satuwy bolsa 92 milliard ýewro bolar.milliard ýewro we öý haýwanlaryna hyzmat satuwy 12 milliard ýewro boldy, bu 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende köpeldi.
Petewropanyň haýwan bazaryndaky öý hojalygynyň aralaşmagy birneme ýokary.FEDIAF-yň maglumatlaryna görä, 2020-nji ýylda Europeewropada 88 million töweregi öý haýwanlary bar, öý haýwanlarynyň aralaşmagy 38% töweregi, bu 2019-njy ýylda 85 million bilen deňeşdirilende 3,41% ösüş depgini. Pişikler we itler henizem esasy akym bolup durýar petewropanyň haýwan bazary.2020-nji ýylda Rumyniýa we Polşa petsewropada öý haýwanlaryna aralaşmagyň derejesi iň ýokary ýurtlar bolup, pişikleriň we itleriň öý hojalygyna aralaşmagy 42% töweregi boldy.Bu nyrh 40% -den hem geçýär.
Senagaty ösdürmegiň mümkinçilikleri
(1) Senagatyň aşaky bazarynyň gerimi giňelmegini dowam etdirýär
Haýwanlary saklamak düşünjesiniň barha artýan meşhurlygy bilen, öý haýwanlary pudagynyň bazar göwrümi daşary we içerki bazarlarda kem-kemden giňelýän tendensiýany görkezdi.Amerikanyň Haýwan Önümleri Assosiasiýasynyň (APPA) berýän maglumatlaryna görä, ABŞ-nyň iň uly haýwan bazary hökmünde, öý haýwanlary pudagynyň bazary 2010-njy ýyldan 2020-nji ýyla çenli on ýylda 48,35 milliard dollardan 103,6 milliard dollara çenli ýokarlandy we goşma ösüş depgini 7,92%;Petewropa öý haýwanlary senagaty federasiýasynyň (FEDIAF) maglumatlaryna görä, 2020-nji ýylda petewropanyň öý haýwanlary bazaryndaky umumy sarp ediş mukdary 43 milliard ýewro ýetdi, bu 2019-njy ýyl bilen deňeşdirilende 5,65% ýokarlandy;Aziýada iň ulusy bolan Japaneseaponiýanyň haýwan bazary soňky ýyllarda yzygiderli ösüşi görkezdi.ösüş depgini, ýyllyk ösüş depgini 1,5% -2%;we öý haýwanlary bazary soňky ýyllarda çalt ösüş tapgyryna gadam basdy.2010-njy ýyldan 2020-nji ýyla çenli haýwanlaryň sarp ediş bazarynyň göwrümi 30,88% ösüş depgini bilen 14 milliard ýuandan 206,5 milliard ýuana çenli ýokarlandy.
Ösen ýurtlardaky öý haýwanlary pudagy üçin irki başlangyjy we birneme ösenligi sebäpli, öý haýwanlaryna we öý haýwanlary bilen baglanyşykly azyk önümlerine gaty isleg bildirildi.Bazaryň göwrümi geljekde durnukly we ýokarlanar diýlip garaşylýar;Hytaý öý haýwanlary pudagynda ösýän bazar.Ykdysady ösüş, öý haýwanlaryny saklamak düşünjesiniň meşhurlygy, maşgala gurluşynyň üýtgemegi we ş.m. ýaly faktorlara esaslanýan bazar, öý haýwanlary pudagynyň geljekde çalt ösüş tendensiýasyny dowam etdirmegine garaşylýar.
Gysgaça aýtsak, öýde we daşary ýurtlarda öý haýwanlaryny saklamak düşünjesiniň çuňlaşdyrylmagy we ýaýramagy, öý haýwanlary we degişli haýwan iýmit we üpjünçilik pudagynyň güýçli ösmegine itergi berdi we geljekde has uly iş mümkinçiliklerini we ösüş giňişligini döreder.
(2) Sarp ediş düşünjeleri we daşky gurşawy habardar etmek senagatyň kämilleşmegine kömek edýär
Irki haýwan önümleri diňe bir dizaýn funksiýalary we ýönekeý önümçilik amallary bilen esasy funksional talaplara laýyk gelýär.Adamlaryň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagy bilen öý haýwanlaryny "adamlaşdyrmak" düşünjesi ýaýramagyny dowam etdirýär we adamlar öý haýwanlarynyň rahatlygyna has köp üns berýärler.Europeewropanyň we Amerikanyň käbir ýurtlary öý haýwanlarynyň esasy hukuklarynyň goralmagyny güýçlendirmek, olaryň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak we öý haýwanlarynyň saklanyşyna şäher arassalaýyş gözegçiligini güýçlendirmek üçin kanunlar we düzgünler girizdi.Köp baglanyşykly faktorlar adamlary öý haýwanlaryna bolan isleglerini we sarp etmek isleglerini yzygiderli ýokarlandyrmaga iterdi.Haýwan önümleri, çalt täzelenmek we önümiň goşmaça bahasyny ýokarlandyrmak bilen köp funksiýaly, ulanyjy üçin amatly we moda boldy.
Häzirki wagtda Europeewropa we ABŞ ýaly ösen ýurtlar we sebitler bilen deňeşdirilende, haýwan önümleri meniň ýurdumda giňden ulanylmaýar.Öý haýwanlaryny iýmäge bolan isleg artdygyça, satyn alnan öý haýwanlarynyň paýy hem çalt artar we netijede sarp edijiniň islegi pudagyň ösmegine netijeli itergi berer.
Iş wagty: 13-2023-nji dekabry
